Meskhetian Turks

Meskhetian Turks (Ahıska Türkleri)

Meskhetian Turks, also referred to as Turkish Meskhetians, Ahiska Turks, and Turkish Ahiskans, (Ahıska Türkleri) are a subgroup of ethnic Turkish people formerly inhabiting the Meskheti region of Georgia, along the border with Turkey. Turkic tribes (Kıpchak Turks) had settled in the region as early as the eleventh and twelfth centuries. Ahiska/Meskhetian Turks have been forced to relocate multiple times in their history. First, they were exiled from their homeland of Ahiska to Uzbekhistan by Stalin in 1944, then from Uzbekhistan to the Krasnodar region of Russia in 1989.

Today, the Meskhetian Turks are widely dispersed throughout the former Soviet Union (as well as in Turkey and the United States) due to forced deportations during World War II. Expelled by Joseph Stalin from Georgia in 1944, they faced discrimination and human rights abuses before and after deportation. Deportee population is currently estimated to be 500,000-600,000.

Sad exile history of Ahiska Turks

On November 14, 1944, estimated between 90,000-120,000 Ahiska Turks, aka the Meskhetian Turks, were forcefully evicted from Georgia under the pretense of fortifying strategically vulnerable borders. The supposition at the time was that the Soviet Union planned to attack Turkey, and the Meskhets might side with the latter. It is also possible that Soviet leader Joseph Stalin wanted to purge Georgia of Turks and Moslems, who he saw as a threat. Within 24 hours, over 100,000 Meskhetian Turks were forced from their homes, herded into wagons meant for livestock, and exiled to the deserts and steppes of Central Asia and Kazakhstan. Along the way and over the first four months in these strange places, more than 17,000 people died. Survivors of the exile tell their sad experiences still crying after all those years still remembering and reliving their painful sufferings. Some of their family members died on the way. People living in the region were used to build the railroad that was used to carry out the deportation. They didn’t know anything until the construction was complete. Later soldiers came and their daily life was restricted. They were not allowed to travel from one village to another for three months. But still, they had no idea that they would be exiled. They were kept waiting outside for three days until one morning, all the people in their village were sent into exile within 24 hours. So many people were carried in those trains that lice were swept inside the carriages. During the nearly 40-day deportation from their homeland to Uzbekistan, Kazakhstan and Kyrgyzstan, more than 17,000 Ahiska Turks died of hunger, cold weather and diseases, according to the World Ahiska Turks Association. They suffered a lot during the exile, filled into wagons without enough spaces. Most people became ill or died during the move due to the cold winter and freezing vehicles. They were told that they would come back to their homes, but that never happened. The soldiers would stop the vehicles and tell them to take out the dead bodies. They would bury them in the snow.

Their movement was restricted in the Central Asian states as well. Twice a month, each Turk had to report to the local warden. It was forbidden to leave one's village even for a short time without permission. Violating this restriction was punishable by imprisonment or exile to Siberia for 25 years.

Another Exile

Since the Meskhetian Turks weren't allowed to return to their homeland, they continued living in Central Asia, primarily in Uzbekistan. This was the case up until June 1989, when Uzbek extremists took part in a horrible mass slaughter of the Turks in the Fergana Valley. This began a new migration of the Turks out of Central Asia and another leg of their tragic life.

Most Ahıska Turks had to find new homes for themselves. Not having the option of returning to Georgia, they tried to resettle near their homeland, ended up in Azerbaijan, the region most familiar in language and culture. Here they were greeted more warmly than elsewhere.

In southern Russia, 10,000 Turkish refugees settled in the Krasnodar Kray territory, but the local government met them with animosity, passing a special decree that outlawed the settlement of Turks. Similar restriction in Krasnodar have been applied to refugees of other nationalities

Moreover, in Russia alone, the Meskhetian Turks are spread across 22 provinces of this boundless republic. They also live in six Ukraine provinces and four other republics of the former Soviet Union. In this context, the traditional culture of the Meskhetian Turks is gradually fading. There is practically no communication among different groups of Turks, separated from one another by thousands of miles. The use of the Turkish language as their native tongue is disappearing, making it more and more difficult to preserve a national identity. Today, Ahıska Turkish culture and language are among the endangered cultures and languages.

Turkish

Ahıska Türkleri

Ahıska Türkleri, Gürcistan’ın güneybatı ucunda, merkezi Ahıska (Ahaltsihe) olan Meskheti bölgesinde yaşayan Türk nüfusa 20. yüzyılın ikinci yarısında verilen addır.

Bugün Ahıska Türkleri, II. Dünya Savaşı sırasında yaşanan zorunlu sürgünler nedeniyle eski Sovyetler Birliği’ne (ve Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri'ne de) geniş bir şekilde dağılmış durumdadır. O zamanlar Sovyetler Birliği, Türkiye'ye yönelik bir baskı kampanyası başlatmaya hazırlanmakta ve Joseph Stalin, Ahıska'da Sovyetler'in niyetlerine düşman olması olası stratejik Türk nüfusunu temizlemek istemektedir. 1944'te Ahıska Türkleri, Joseph Stalin tarafından 1944'te Gürcistan'dan sürülmüşler, sınır dışı edilmeden önce ve sonra ayrımcılığa ve insan hakları ihlallerine maruz kalmışlardır.

Yaklaşık 90.000-120.000 kadar olduğu tahmin edilen Ahıska Türkü Orta Asya'ya sürülmüş ve daha sonra sadece birkaç yüzü Gürcistan’a dönebilmiştir. 1990 yılında Ukrayna’ya göç edenler, mevsimlik işçilerin yaşadığı gecekondu kasabalarına yerleşmişlerdir. Ahıska Türkleri 1944 yılından beri evlerine dönememiş, çok da acılı bir yaşam sürmüşlerdir. Bugün bile o yaşadıkları acıları gözleri yaşararak anlatmaktadırlar. Kendi elleriyle döşedikleri demiryolu rayları kullanılarak, hayvan vagonlarına üst üste doldurulup soğuk kış gününde zorla göç ettirilmişler, soğukta aç susuz günlerce yol almaya zorlanmışlardır. Yolda pek çok çocuk ve yaşlı ölmüş, askerler ölüleri vagonlardan atmış, hem bedensel hem de duygusal unutulmaz acılar yaşamışlardır. Yerleştikleri devletlerden biri olan Özbekistan’da 1989 yılında çıkan Fergana olayları sonucunda ölenler ve yaralananlar olmuş, çoğu oradan da ayrılarak Azerbaycan’a yerleşmiştir. Günümüzde Rusya, Ukrayna, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan, Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye ve ABD gibi çeşitli ülkelerde yurtlarından kopmuş küçük topluluklarda yaşayan Ahıska Türkleri, yaşadıkları ülkelerde ayrı bir ırksal toplum olarak kabul edilmemektedir. Birbirinden farklı ülkelerde dağınık ve küçük topluluklar olarak yaşayan Ahıska Türklerinin dilleri ve ırksal kültürleri ciddi düzeyde yok olma tehlikesi altındadır.

Ahıska Türkçesi

Ahıska Türklerinin dili Türkiye Türkçesinin Doğu Anadolu ağzı içerisinde değerlendirilmektedir.

Türkiye Türkçesi ile Ahıska Türkçesi arasındaki farklılıklar Ahıska Türklerinin değişen toplumsal dil çevrelerinden ödünçlediği yeni birkaç unsurla sınırlıdır. Özbekistan’a göç eden Ahıska Türklerinin pek çoğu kendi kültür ve dillerini koruyamayarak baskın Özbek kültüründe kaynamış ve ana dillerini Özbekçe veya Rusça ile değiştirmişlerdir.

Baskın dili Türkçe olmayan birbirinden farklı ülkelerde yaşayan Ahıska Türklerinin neredeyse tamamı çok dillidir. Ana dilleri yanında, bulundukları bölgelerin baskın ve tanınan dilini (Rusça, Özbekçe, İngilizce vb.) konuşmaktadırlar. Ev içi iletişimde ve toplumsal birlikteliklerde aralarında Türkçe konuşmayı yeğleyen

Ahıska Türklerinde ırksal kültür ve dil bilinci gelişmiştir. Uzun yıllar anavatan dışında yaşayan Ahıska Türkleri kullanım alanı daralsa da, ana dillerini konuşmayı sürdürmekte, çocuklarının da öğrenmesini sağlamaktadırlar. Ahıska Türklerinin belirli bölgelerde toplu halde yaşayan topluluklarının Türkçe konuşmayı sürdürebilmelerine karşın, birbirinden uzakta ve dağınık bir şekilde yerleşmiş olanlar ana dillerini büyük oranda başka dillerle değiştirmişlerdir. Ahıska Türklerinin kültürlerinin ve ana dillerinin korunmasında, güçlü ve sıkı ilişkilerle bağlı bir toplum yaşamlarının olması belirleyici olmaktadır. Irksal bir azınlık grubu olarak bile tanınmayan Ahıska Türklerinin yaşadıkları ülkelerde dil ve kültürlerini koruyacak ve gelişimini sağlayacak hiçbir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Özellikle ana dillerinde eğitim görme haklarının olmaması dillerinin geleceğini tehdit etmektedir. Ayrıca Ahıska Türkleri baskın toplumlar arasında kaynayarak etnik kimliklerini de yitirtmektedirler. Ahıska Türkleri ve dilleri, anavatanlarından ayrı yaşama ve anadillerinde eğitim yapamama gibi etkenlerle tehlikedeki kültürler ve diller arasında sayılmaktadır.

Kaynaklar:

Wikipedia.

Vikipedi.

Selcen Koca Sarı. Tehlikedeki Dil Olgusunu Ortaya Çıkaran Etkenler ve Tehlikedeki Türk Dilleri. Kitap: Son Sesler Kaybolmadan. Yayımcılar: Süer Eker ve Ülkü Çelik Şavk

Payin Emil. Cultural Survival

Language

Ahiska Turks speak Eastern Anatolian dialect of Turkish of Turkey. Many of them had to speak the language of the countries that they were exiled to. Almost all Ahıska Turks who have been living in different countries are multilingual. They speak the language that they live in currently in addition to their native language. There are no regulations in place to protect and develop their culture and language in the countries that they live in as they are not even recognized as ethnic minorities. Due to the fact that they are in different countries far from each other, and they have no education system in their own language, their culture and language are among the endangered ones. (See https://www.youtube.com/watch?v=Z_F3x_VReDM&ab_channel=ahiskali_tamada for a traditional Ahıska Turkish Wedding. Linked below.)

Sources

Wikipedia.

Vikipedi.

Selcen Koca Sarı. Factors Causing Language Endangerment And Endangered Turkic Languages (Tehlikedeki Dil Olgusunu Ortaya Çıkaran Etkenler ve Tehlikedeki Türk Dilleri), in Book: Before The Last Voices Are Gone (Son Sesler Kaybolmadan). Editors (Yayımcılar): Süer Eker ve Ülkü Çelik Şavk

Payin Emil. Cultural Survival